Zamane çocukları bilgisayar oyunlarını eğlence için oynamakla kalmıyor; profesyonelleşip birer e-sporcuya dönüşebiliyor ve hatta yüzbinlerce dolar para kazanabiliyorlar. Peki nedir bu e-spor?
Kendinizin ya da yakınlarınızın çocuklarından mutlaka görmüşsünüzdür. YouTube’dan ya da televizyondaki oyun kanallarından bilgisayar oyunu izlemek gibi bir alışkanlıkları var. Evet, yanlış okumadınız, oynamak değil, bilgisayar oyunu izlemek… Bu izledikleri şeyin adı da ‘e-spor’. E-sporun ne olduğunu şöyle bir cümleyle özetleyebiliriz: Ana akım birkaç oyunda, profesyonel düzeyde bilgisayar oyuncuları arasında, bir ödül ve/veya unvan için yapılan bir spor dalı bu. Hem dünyada hem de Türkiye dahil pek çok ülkede federasyonu da var. Hatta yakın zamanda Olimpiyatlarda da yer alacağı tahmin ediliyor.
Bu spor öyle büyük bir ilgi görüyor ki, bir süre sonra ekonomisinin, futbol ekonomisini bile sollayabileceği konuşuluyor. Dünyaca ünlü e-sporcular, dünyaca ünlü futbolcular gibi fenomen olurken, bir yandan da milyon dolarlar kazanıyor. Hem turnuvalardan hem sponsorluklardan hem de reklamlardan… Türkiye’nin de milyonlarca kişi tarafından takip edilen ve yüzbinlerce dolar para kazanan oyuncuları var. Artık küçücük çocuklara “Büyüyünce ne olacaksın?” sorusunu sorduğunuzda ‘oyun YouTuber’ı’ yanıtını alabiliyorsunuz sık sık. Giderek hepimizin daha çok şeyi ‘evde halletmek’ durumunda kaldığımız bir çağda olduğumuzu düşünecek olursak, sporu da gençlerin oturduğu yerden yapması çok da garip değil sanki! Hayatlarımıza yeni ama hızlı bir giriş yapan bu spor dalıyla ilgili ilginç bilgiler derledik…
E-spor dünyasını; oyun şirketleri, yarışma, turnuva ve organizasyonlar, takımlar, platformlar, oyuncular, sponsorlar ve hayran kitlesi oluşturuyor. E-sporda her oyun ve turnuva, kendi kurallarını belirliyor.
- Peki oyun oynamak nasıl bir spor dalı oldu? Sporun tanımı, belli kurallara ve tekniklere uyularak yapılan, eğlenme ya da yarışma amacı olan her şey olarak yapılıyor. E-spor, bir spor dalı olarak kabul edilmek için gerekli stratejik düşünme, teknikte ustalaşma, rekabet gibi unsurları barındırıyor. E-sporun 45’ten fazla ülkede federasyonu var.
- Lisanslı olarak e-spor yapanlara profesyonel ‘e-sporcu’ deniyor. Diğer spor dallarında olduğu gibi, amatör ya da profesyonel olarak yapılabiliyor. Turnuvaların canlı final karşılaşmaları tıpkı diğer sporlar gibi taraftarları tarafından coşkuyla takip ediliyor. Ayrıca Twitch adlı canlı oyun yayını yapılan internet sitesinde yayınlanan maçlar milyonlarca kişi tarafından izleniyor.
Futbolun tahtına aday
- Bundan 20-30 yıl kadar önce internetin hayatımıza peyderpey girişiyle beraber ‘online gaming’ yani çevrimiçi oyun oynama meselesi başladı. Bu, e-sporun temellerinin atılmasını sağladı. 2010’ların başında da e-spor kelimesi telaffuz edilmeye başlandı. League of Legends, Counter-Strike, Dota ve Starcraft gibi oyunların başı çekmesiyle e-spor bir tanıma kavuştu.
- 2019’da e-spor, dünyada futboldan sonra en çok takip edilen ikinci spor dalı oldu. Artık gençler futbol maçı yerine e-spor maçı izliyor.
- Kore dünyada, e-sporun anavatanı gibi görülüyor. Avrupa’da Almanya, Danimarka, İsveç, Fransa, İngiltere ve Polonya başı çekerken, Amerika kıtasında ABD, Brezilya, Peru, Meksika ve Kanada e-sporda iddialı ülkeler.
- Dünya çapında bir günde online oyun oynayanların sayısı 1,2 milyar kişi civarında. Dünyaca ünlü Grand Theft Auto 5 oyunu, oyun satışlarından 1 milyar dolardan fazla gelir elde etti.
- Bu spora ilgi arttıkça internet altyapılarının gelişmesi, hatta oyuncular için özel internet hatları oluşturulması öngörülüyor. Oyun şirketleri de geniş kitlelere ulaşacak oyunlar üretecek. Sanal gerçeklik teknolojisi geliştiği için e-spora, özellikle fiziksel aktivite içeren oyunlar da eklenecek.
RAKAMLARLA E-SPOR
Oyunla ayda 500 bin dolar kazanıyor: ABD’li Tyler ‘Ninja’ Blevins, dünyanın en popüler bilgisayar oyuncularından biri. Ninja günde 12 saat bilgisayar oyunu oynuyor ve ayda 500 bin doların üzerinde geliri oluyor. Ninja’nın Fortnite: Battle Royal isimli oyunu oynarken Twitch üzerinden yaptığı canlı yayını her gün 15 milyona yakın takipçisi izliyor. Kişisel servetinin 15 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
Şampiyona gelirleri yüksek: Geçtiğimiz 10 yılda e-spor turnuvalarının sayısı ve bu turnuvalarda sunulan ödüller son derece arttı. Örneğin 2009 yılında toplam 655 turnuvada 4,1 milyon dolar ödül dağıtılırken, 2019’da toplam 4.717 turnuva yapıldı ve 216,8 milyon dolarlık ödül dağıtıldı. Ülkemizden ‘woxic’ lakaplı Özgür Eker ise 255,7 bin dolarla en çok kazanan Türk e-sporcu oldu.
Dünyada yaklaşık 450 milyon izleyicisi var: Yapılan bir araştırmaya göre, dünyada yaklaşık 454 milyon e-spor izleyicisi bulunuyor. Bu sektörün toplam büyüklüğü ise 1 milyar doların üzerine çıktı. 2022 yılında toplam izleyici sayısının 645 milyon kişiye, toplam gelirinse yaklaşık 1,8 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
İlk Türk e-spor filmi ‘İyi Oyun’: Bu yıl vizyona giren ‘İyi Oyun’, kendisini profesyonel oyun dünyasının içinde bulan Cenk isimli bir gencin hikâyesini konu ediyor. Netflix’in ilk Türk dizisi Hakan: Muhafız’ın yönetmenliğini yapan Umut Aral’ın yönettiği filmde Mert Yazıcıoğlu, Kerem Bürsin, Afra Saraçoğlu, Yiğit Kirazcı, Hakan Kurtaş, Doğaç Yıldız, Orkun Işıtmak ve Bada Oh Deniz gibi ünlü isimler rol alıyor.