Her yeni yıl daha iyi bir dünya, daha insanca bir yaşamın umutlarını filizlendiriyor yeniden ister istemez. 2019’daki tablo pek iç açıcı görünmese de 2020’de daha iyisi için hâlâ bir şansımız olduğu da ortada. Yeni gelen yılda daha iyisi için de vedalaştığımız yılı hatırlayalım istedik.
OCAK
Plastik poşetler 1 Ocak itibariyle ücretli oldu. 11 ayda yaklaşık yüzde 77, yani 150 bin ton plastik tasarrufu sağlandı.
ABD ve İsrail, Filistin’in El-Halil kentindeki Eski şehri dünya miras listesine alan UNESCO’dan ayrıldı.
“Domates Güzeli” Ayşen Gruda ve ünlü tiyatrocu Gülriz Sururi yaşamını yitirdi.
ŞUBAT
Orta Afrika ülkesi Gabon’da 2.1 milyar yıllık fosilleşmiş Mukus izi bulundu. Araştırmacılar bunun şimdiye kadarki en eski hareket kanıtı olduğunu açıkladı.
İsrail, SpaceX›in Falcon 9 roketiyle Bereşit isimli uzay aracını Ay›a gönderirken Japonya’ya ait uzay aracı Hayabusa 2.280 milyon kilometre uzaklıktaki Ryugu göktaşına indi.
TÜSİAD 49. Genel kurulunda tek aday olan Simone Kaslowski başkan seçildi.
Şubatın en popüler gündemi 91. Oscar Ödülleriydi. En İyi Film Ödülü sürpriz bir şekilde Green Book’un oldu. En İyi Kadın Oyuncu ödülü Olivia Colman’a, En İyi Erkek Oyuncu ödülü Rami Malek’e verildi.
Bu ay sinema ve tiyatronun üç yıldızına veda ettik: Yalçın Menteş, Erdoğan Sıcak ve Aytaç Arman.
MART
ABD, Golan Tepelerinde İsrail’in egemenliğini tanıdı.
Kazakistan’ı 28 yıl yöneten Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev istifa etti.
Martın son gününde Türkiye’de yerel seçimler yapıldı. Seçim sonuçlarını basına servis eden Anadolu Ajansı 23.20’den itibaren veri akışını durdurdu.
Avrupa Birliği Eski Bakanı, akademisyen, yazar ve siyasetçi Beril Dedeoğlu ile usta oyuncu Ümit Yesin 65 yaşında yaşamını yitirdi.
ŞAHSİYET DİZİSİNDEKİ ALZHEIMER HASTASI AGÂH BEYOĞLU KARAKTERİYLE EMMY ÖDÜLÜNE DEĞER GÖRÜLEN BİLGİNER HEPİMİZİN GURURU OLDU.
NİSAN
Paris’teki 850 yıllık tarihi Notre Dame Katedralinde yangın çıktı. Katedralin çatısının tamamı çöktü ve kulesi yıkıldı. Yangın 8.5 saat sonra söndürülebildi.
Hong Kong’da, şüphelilerin Çin’e iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı protestolara yol açtı. Protestoların giderek büyümesi üzerine tasarı geri çekildi. Ancak protestolar 2019’un son günlerinde de gündem değiştirerek devam etti.
Ses Sanatçısı Dilber Ay yaşamını yitirdi.
MAYIS
Türkiye gündemini işgal eden seçim tartışmaları, YSK’nın, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptal ve yenilenmesi kararıyla nihayetlendi. Ekrem İmamoğlu 18 gün görev yapabildi.
Dünyaca ünlü dizi Game of Thrones (Taht Oyunları), 8 sezon 73 bölümün ardından tartışmalı bir finalle sona erdi.
Sinema ve dizi oyuncusu Eşref Kolçak ve usta polisiye yazarı Celil Oker hayata veda etti.
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İÇİN İKİ KEZ SANDIK BAŞINA GİDEN SEÇMEN, EKREM İMAMOĞLU’NU BAŞKAN SEÇTİ.
HAZİRAN
6 yıl önce askeri darbeyle iktidardan uzaklaştırılan Mısır eski devlet başkanı Muhammed Mursi, mahkeme salonunda öldü. Ertesi gün Türkiye’nin pek çok yerinde gıyabi cenaze namazı kılındı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçimi 23 Haziran’da yeniden yapıldı. İlk seçimi 13 bin oy farkla kazandığı için aslında seçimi kaybettiği iddia edilen Ekrem İmamoğlu, en yakın rakibinden 800 binin üzerinde fazla oy aldı.
Duayen tiyatrocu Enis Fosforoğlu ve Ergün Uçucu ile dizi oyuncusu Haktan Pak yaşamını yitirdi.
TEMMUZ
İran, yüzde 3.67 ile sınırlı tutulan uranyum zenginleştirme oranının artırılacağını açıkladı. ABD Başkanı Trump da “İran dikkatli olmalı” açıklaması yaptı.
Fransız ordusu “geleceğin tehditlerini” tahmin etmek için bilim kurgu yazarlarının hayal gücünden yararlanacağını açıkladı.
Şiirin usta kalemi Küçük İskender ile tiyatro ve sinema oyuncusu Yalçın Gülhan yaşamını yitirdi.
AĞUSTOS
Amazon ormanlarında yangın çıktı. Yangını söndürmek için 44 bin asker görevlendirildi. Ancak yangının haftalarca sürmesi tüm dünyada tepkilere yol açtı. Yangın yağışlar sonucu söndü.
Rusya’nın geliştirdiği, dünyanın ilk yüzer nükleer santrali dünyanın uzak, ıssız bölgelerine enerji sağlamak için denize açıldı. Çevreciler, santralin ‘ciddi risk’ oluşturduğu yönünde uyarıda bulundu.
Kazdağları’nda altın aramak için binlerce ağacın kesilmesi çevrecileri ayağa kaldırdı. Binlerce çevreci, Kirazlı köyündeki maden sahasında “Su ve Vicdan Nöbeti” tuttu. Haftalar süren tepkiler sonucu Kanadalı şirketin ruhsatı iptal edildi.
Kayseri’de kazı çalışmalarında tek parça halinde 7.5 milyon yıllık filin atası olarak da bilinen ‘Choerolophodon’ cinsine ait fosil bulundu.
Usta tiyatro sanatçıları Prof. Dr. Özdemir Nutku, Haldun Ergüvenç, Cengiz Sezici ile ünlü yönetmen Umur Bugay hayata veda etti.
EYLÜL
İstanbul’un surlarına da zarar veren 5.8 büyüklüğündeki sarsıntı, deprem travmasını canlandırdı. Deprem gündemi uzun süre gündemde kaldı.
26. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Film ödülü Alp Ertürk’ün yönettiği Nuh Tepesi filmine verildi.
Yeşilçam’ın ustalarından Süleyman Turan, usta tiyatrocu Dinçer Sümer ve ABD’li rock grubu The Cars’ın solisti Ric Ocasek yaşamını yitirdi.
EKİM
Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye Demokratik Güçlerine karşı Barış Pınarı Harekâtı başlattı.
İbrahim Çolak Almanya’daki Artistik Jimnastik Dünya Şampiyonasında, Busenaz Sürmeneli ise Rusya’daki Boks Şampiyonasında Dünya Şampiyonu unvanı aldılar.
ABD’deki Silikon Vadisi’nde çalışan çok sayıda üst düzey yöneticinin “beynin bağımlılık hormonu” olarak tanımlanan dopamini dengelemek için teknolojik oruç tuttuğu açıklandı.
ABD askerleri Suriye’den çekilmeye başladı.
ABD’de İkinci Dünya Savaşı’ndan kalma bir uçak havalimanına düştü; beş kişi hayatını kaybetti, dokuz kişi de yaralandı.
Sevilen tiyatro ve dizi oyuncusu Tarık Ünlüoğlu hayatını kaybetti.
ABD TEMSİLCİLER MECLİSİ, TARİHİ BİR OTURUMLA ABD BAŞKANI DONALD TRUMP’I AZLETTİ. TRUMP İLK AŞAMADA SENATODA YARGILANACAK.
KASIM
Haluk Bilginer, Şahsiyet dizisindeki ‘Agâh Beyoğlu’ rolüyle Uluslararası Emmy Ödülleri’nde En İyi Erkek Oyuncu ödülünün sahibi oldu.
A Milli Futbol Takımı, İzlanda ile yaptığı maç sonrasında 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası’na (EURO 2020) katılma hakkı elde etti.
Gümüşhane’de, 12 bin yıllık Dipsiz Göl kurudu. Gümüşhane merkeze 50 kilometre uzaklıkta ve deniz seviyesinden 2 bin 140 metre yükseklikte bulunan gölün, valilik izinli Romalılardan kalma bir defineyi arama çalışması nedeniyle kuruduğu ortaya çıktı.
Venedik, 1966 yılından bu yana görülen en büyük su baskınını yaşadı. Ev ve iş yerlerini su basarken alt yapı hizmetleri devre dışı kalan kentte acil durum ilan edildi.
Bolivya’da 14 yıldır görevde olan Devlet Başkanı Evo Morales, seçimlere hile karıştığı iddiasıyla haftalarca devam eden protestolar karşısında istifa etti. Morales Meksika’ya iltica etti.
Mardin’in Dargeçit ilçesinde yeni bir inanç ve kültür havzası bulundu. Keşfedilen alanın Şanlıurfa’daki 12 bin yıllık Göbeklitepe ile yaşıt olduğu tahmin ediliyor.
Duayen tiyatro sanatçısı Yıldız Kenter aramızdan ayrıldı.
ARALIK
İzlanda Başbakanı Katrin Jakobsdottir, ekonomik büyüme odaklı politikalar yerine vatandaş mutluluğunu esas alan bir ekonomik model üzerinde çalışıldığını açıkladı.
Fransa’da Emmanuel Macron hükümeti tarafından yapılan emeklilik reformuna karşı 5 Aralık’ta yapılan genel grevde hayat durma noktasına geldi.
İngiltere›de 12 Aralık’ta yapılan Boris Johnson liderliğindeki Muhafazakâr Parti 1987 seçimlerinden bu yana en büyük zaferini kazandı ve ezici bir çoğunlukla iktidara geldi.
“İklim için okul grevi” kampanyasıyla bir yıldır tüm dünyanın dikkatini iklim krizine çeken İsveçli Greta Thunberg, Time dergisi tarafından 2019 Yılın Kişisi seçildi.
Bilim insanları yapay nöronlar geliştirerek insan bedenini onarmanın yeni bir yolunu buldu.
Gerçek nöronlar gibi davranan küçük beyin çipleri Alzheimer gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabilecek.
Google, 2019 verilerini paylaştı. Türkiye’de genel arama kategorisinde en çok aranan konu İstanbul seçimleri, en çok aranan kişi ise ağustos ayında kocası tarafından öldürülen Emine Bulut oldu. Revani tarifi de “nasıl yapılır” kategorisinin birincisi oldu. Dünya genelinde en çok aranan ilk konu ise Hindistan-Güney Afrika kriket maçı oldu.
İçişleri Bakanlığı 2019’un son günlerinde yaptığı açıklamada bir yılda 299 kadının erkek şiddeti sonucu yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Uçurtmayı Vurmasınlar ile kalplerde taht kuran usta yönetmen Tunç Başaran aramızdan ayrıldı.