Yüreklerimizde unutulmaz şarkılarıyla yer etmiş şarkıcı, söz yazarı, oyuncu ve piyanist Aretha Franklin, geçtiğimiz Ağustos ayında aramızdan ayrıldı. 60 yılı aşan kariyeri boyunca şarkılarıyla kendini, özgür kadını anlattı, kendinden sonra gelen birçok kadın sanatçıya esin kaynağı oldu. 18 Grammy ödülü kazanan ve 25 altın plak sahibi olan şarkıcı oydu ve Rock and Roll Hall of Fame’e adını yazdıran ilk kadın oldu.
İkonik şarkıcı hem 20. hem de 21. yüzyıla soul şarkılarıyla damgasını vurmuştu. Aretha Louise Franklin 25 Mart 1942’de Memphis’te doğdu; yaşamını ise pankreas kanseri sonucunda 16 Ağustos 2018’de Detroit’te yitirdi. Şarkıcılığa babasının yanında, Detroit’te henüz çocukken iki kız kardeşiyle başladı. Kendi kendine piyano çalmayı öğrendi. Kızının yeteneğini fark eden babası, daha 14 yaşındayken onun için plak kaydı yapacak bir şirket arayışı içindeydi.
Aretha, 1956’da ilk albümünü Songs of Faith (İnanç Şarkıları) JVB Records tarafından çıkarıldı. 1960’da daha pop esintili Today I Sung Blues (Bugün Blues Söyledim) ise 1960’ta Columbia Records tarafından yayınlandı. Uluslararası bir kariyere adım atmak üzere ilk pop albümünü de aynı şirketten çıkaracaktı: With The Ray Briant Combo (Ray Briant Otkestrası İle). 1962’de aynı şirketten iki albüm daha geldi: The Electrifying Aretha Franklin (Heyecan Verici Aretha Franklin) ile The Tender, The Moving, The Swinging Aretha Franklin (Duyarlı, Duygulandırıcı, Hayat Dolu Aretha Franklin)…
1964 yılının ardından peş peşe ünlü albümlerini çıkarırken kendinden yaşlı, karısına ve çevresine şiddet gösteren Ted White ile evlendi.
Daha öncesinde babalarının kimliğini gizlediği iki erkek çocuğa sahip olmuştu. Sonrasında iki oğlu daha oldu. Daha sonra, 1978’de evleneceği aktör Glynn Turman’ın ise üç çocuğuna annelik etti.
Aretha Franklin’in şarkılarında acı ve kalp kırıklığı var. Ama özellikle kadınlar için umut ve güç veriyor. Oysa Barack Obama’yı ağlatan kadın yaşamı boyunca çeşit çeşit hastalık ve depresyonla uğraşmak zorunda kalmıştı.
En iyi 10 şarkısı hikâyeleriyle Independent gazetesinde listelendi. Bunlar Ahmet Ertegün’ün Atlantic Records’unun altın yılları 1967 ile 1970 arasından seçilmiş. Şarkıları sizin için derledik.
Aretha Franklin’in En İyi 10 Şarkısı
1. İlk sırada 1967 tarihli I Never Loved a Man The Way I Loved You (Seni Sevdiğim Gibi Hiçbir Erkeği Sevmedim) var. Aretha’nın ilk Atlantic Records single’ı hem kendisi hem de soul müzik için bir dönüm noktası oldu. Son derece etkileyici bu şarkı tam bir başyapıt.
2. Yine 1967’den bir başka olağanüstü şarkı: Respect. Ottis Redding’in orijinal şarkısı kuşkusuz çok iyi bir eserdi, ama Aretha’nın özel yorumuyla ve eklediği sözleriyle onu ilk kez Billboard listesinin başına taşıdı ve ilk Grammy’sini aldırdı. Hemen klasikleşen bu şarkı feminizm ve insan haklarının marşı haline geldi.
3. Üçüncü sırayı 1968 tarihli Think (Düşün) alıyor. 1980’de çekilen Blues Brothers’da Aretha Franklin tarafından söylendi. Kadın ve etnik kimliğin gücünü anlatan şarkı Aretha’nın bir başka klasiği.
4. Franklin’in 1967’de seslendirdiği Dr Feelgood (Love Is a Serious Businness) [Doctor Feelgood, Aşk Ciddi İştir] şarkısı piyano ağırlıklı ve dize dize ilerleyerek coşkuyla tamamlanıyor. İncil ve kiliseyi seksle bağdaştırabilen şarkıcı doktora ihtiyaç duymadığını ve sevgilisinin her türlü hastalığı iyileştirebileceğini söylüyor.
5. I Say a Little Prayer (1968) [Küçük Bir Dua Okuyorum], Dionne Warwick’in şarkısının tamamen Aretha’nın kendine özgü vokaliyle yorumlanmış hali. Bacharach ve David’in bu ünlü bestesini kimse şarkıcı kadar olağanüstü yorumlayamadı.
6. Aretha’nın kız kardeşi Carolyn’in bestesi Ain’t No Love 1968 tarihli. Bu dokunaklı şarkıyı karşılıksız aşktan duyulan acıyı mükemmel anlatıyor. Daha önce The Sweet Inspiration’un seslendirdiği eser, Franklin’in vokaliyle tamamen kendine özgü hale geliyor.
7. 1967 tarihli You Make Me Feel A Natural Woman (Beni Doğal Bir Kadın gibi Hissettiriyorsun), yapımcı Jerry Vexler’in Aretha’yı doğal bir kadın gibi anlatacak bir şarkıyı Carole King ve Gerry Goffin’e bestelettirdiği bir eser. Gerçekten de bu kez şarkıcı güzelliğiyle ışıldayan ve aşkta mutluluğu yakalayan “normal bir kadın”.
8. Sekizinci sıraya Chain of Fools (Deliler Zinciri) yerleşmiş. 1967 tarihli bu şarkıda Aretha âşığının hareminin bir parçası olan ama bundan kendini alamayan bir kadının hüzün dolu hikâyesi anlatılıyor.
9. Piyasaya 1970’da çıkan Don’t Play That Song (Bu Şarkıyı Çalmayın), milyonlarca kez dinlenmiş bir single. Aretha’nın piyanodaki olağanüstü yeteneğini kanıtlayan bu plakta şarkıcı harika bir vokal sergiliyor. Franklin bu eseri kendisine yalancı sevgilisini hatırlattığı için dinlemeye katlanamadığını söylüyordu.
10. Listedeki 10. şarkı Do Right Woman, Do Right Man (Doğru Adam Ol, Doğru Kadın) da piyasaya 1967 yılında çıktı. Aretha’nın sesi ardındaki geri vokallerde kardeşleri Carolyn ve Erma ile Whitney Houston’un annesi Cissy vardı. Daha sonra pek çok kez yorumlanan bu klasiğe şarkıcı org ve piyanosuyla da katılıyordu.
Tacına talip çok olsa da Aretha Franklin her zaman soul kraliçesi olarak kaldı. Modern zamanların en iyi kadın şarkıcısı olarak hep kalbimizde.